Duyulur Isı ve Gizli Isı Nedir? Farkları Nelerdir?

Duyulur ısı ve gizli ısı, iklimlendirme cihazlarında tanıtım yapılırken duyacağınız tanımlardandır. Genel tanımlama olarak duyulur ısı, maddenin sıcaklığını değiştirmek için gereken ısı miktarıdır. Maddenin sıcaklığında farklılık yaratır, ama halini değiştirmez. Gizli ısı ise, maddenin fiziksel halini değiştirmesine rağmen, sıcaklığında fark oluşturmaz.

Klimalar ortamdan duyulur ısı çekerek sıcaklığı azaltırken; gizli ısı çekerek hava içindeki su buharlarını yoğunlaştırır, nem miktarını azaltır ve iç mekanı konforlu hale getirir. Klimaların çalışma mantığını kavramanız ve cihazınızdan ne beklediğinizi bilmeniz için duyulur ısı ve gizli ısı nedir, nasıl hesaplanır ve hissedilen sıcaklığın önemini kavramanız lazım.

Duyulur Isı Nedir?

Bir kimya terimi olarak bilinen duyulur ısı herhangi bir cismin sıcaklığını değiştirmek için verilen veya alınan ısı miktarıdır. Havanın nem muhtevasını değiştirmeden sıcaklığını değiştiren ısıya duyulur ısı denir.

Duyulur ısı mekanda bulunan kişi, elektronik cihaz, eşya ve herhangi bir cisim olarak nitelendirilebilir. Duyulur ısı yardımıyla klimalar ortamdaki sıcaklığı düşürebilirler.

Duyulur Isı Hesabı Nasıl Yapılır?

Duyulur ısı nasıl hesaplanır diyenler için bir örnekle açıklama yapalım. Öncelikli olarak yaz veya kış klima uygulamalarında önceden kabul edilen ya da zorunlu olan hava şartlarının sağlanabilmesi, duyulur ısı oranlarının hesap ve diyagram çizimlerinin doğruluğuna bağlı olduğu her klimacı için bilinmesi gereken bir gerçektir.

Odaya giren canlandırıcı havanın menfez ağzından itibaren oda şartlarına gelinceye kadar olan değişimi bir doğru boyunca olduğu kabul edilir ve bu doğruya Duyulur Isı Oranı Doğrusu denir. Klima hesaplarında ODA Duyulur ısısı (ODI) ve ODA Gizli ısısı (OGI) belirlendiğinden DlO da belirlenir.

Örnek duyulur ısı hesabı:

Mahallin Isı Kazanç ve Kayıp Bilgileri:

KIŞ – Isı Kaybı ( Qkış ) : 19.500 Kcal/h

YAZ – Duyulur Isı Kazancı ( Qduy) : 24.000 Kcal/h

YAZ – Gizli Isı Kazancı ( Qgiz) : 4.000 Kcal/h

DUYULUR ISI ORANINI ( DIO ) bu bilgilerle buluruz.

Duyulur Isı Oranı ( DIO ) : Qduyulur / ( Qduyulur + Qgizli )

Duyulur Isı Oranı ( DIO ) : DIO = 24.000 / ( 24.000 + 4.000)

DIO ( DIO ) : DIO = 0,857

Yukarıdaki örnekten de anlaşılacağı gibi duyulur ısı hesabı, duyulur ısının gizli ısı ve duyulur ısı toplamına bölünmesiyle elde edilir. Yaz, klimalarında genel olarak DIO değeri 1’den küçüktür. Kış klimalarında ise 1’den farklı olabilir. Daha doğrusu + ∝ ile – ∝ arasında değişebilir.

Gizli (Hissedilen) Isı Nedir?

Gizli ısı, bir diğer adıyla hissedilen ısı, maddenin sıcaklığını değiştirmeyen ancak fiziksel halini değiştiren ısıdır. Buzun erimesi ya da suyun kaynaması gibi bir madde değişimi olarak örnekleyebiliriz.

Klimalar gizli ısı çekerek hava içindeki su buharlarını yoğunlaştırır, nem miktarını azaltırlar. Böylece iç mekanı daha konforlu hale getirirler. Nem miktarı azaldığı için mekandaki kişilerin temiz hava solumaları, herhangi bir rahatsızlıkla karşılaşmamaları sağlanır. Hava dolaşımı daha kaliteli hale gelir.

Latent ısı olarak klima kataloglarında karşınıza çıkabilecek olan gizli ısı, hissedilen sıcaklık olarak özetlenebilir. Mekandaki havanın sağlıklı olması isteniyorsa hissedilen ısının klimanın önerilen değerlerinde olması gerekir.

Duyulur Isı ve Hissedilen Isı Arasındaki Farklar

Isı kazancında hesaplanması gereken ısı çeşitleri 2 tanedir. Bunların gizli ısı ve duyulur ısı olduğunu belirttik. Duyulur Isı (Sensible Heat);havanın kuru termometre sıcaklığını yükseltmek üzere (özgül nemi sabit kalmak şartıyla) dış ortama verilen ısı miktarıdır. Gizli ısı ( Latent Heat );havanın özgül nemini değiştirmek üzere (aynı kuru termometre sıcaklığında ) verilen veya alınan ısı miktarına denir.

Duyulur ısıda nem sabit kalırken gizli ısıda nem değişiklik gösterir. Yine duyulur ısıda dış ortama ısı verilirken gizli ısıda ortamdan ısı alınır. Birbirinden farklı özellikleri ile klima sistemlerinin çalışmasını sağlayan bu kavramlar iklimlendirmenin çarklarıdır. Biri olmadan diğeri olmayacağı için duyulur ısı ve hissedilen ısı birbirini tamamlamaktadır.

Klima satın alırken siz de duyulur ve gizli ısı denkliğini ve özelliklerini karşılaştırarak daha uzun ömürlü kullanacağınız bir klima satın alabilirsiniz.